Ekran kullanımı ve çocuk gelişimi
Dijital medya günlük hayatımızda giderek daha önemli bir rol oynuyor. Bu durum aileler için hem zorluklara sebep oluyor hem de fırsatlara kapı açıyor. Aşağıda cep telefonu, tablet ve televizyon gibi ekranların kullanımı hakkında bazı bilgiler bulabilirsiniz. Ayrıca aile hayatının günlük rutinlerine dair pratik öneriler de edinebilirsiniz.
Bebekler ve küçük çocuklar söz konusu olduğunda nelere dikkat etmelisiniz?
- Çok küçük çocuklarda dijital medya kullanımını erteleyin.
Cep telefonu, tablet veya televizyonu yalnızca istisnai durumlarda sakinleştirme veya can sıkıntısıyla mücadele etme amacıyla kullanın. Bunun yerine çocuğunuza yakınlaşarak ona alternatifler sunun. Bu sayede sizin onu anladığınızı hisseder ve duygularını ayarlamayı öğrenir. - Çocuğunuza iyi bir örnek olun ve bilinçli şekilde ekrandan uzak zaman geçirin.
Çocuğunuz sizden görerek öğrenir ve sizi taklit eder. En başından çocuğunuza cep telefonu olmadan da can sıkıntısıyla başa çıkılabileceğini gösterin. Dijital medyayı ne zaman ve neden kullandığınızı düşünün. Çocuğunuzla iletişim kurarken telefonunuzu kaldırın. Yine de kullanmanız gerekiyorsa durumu önceden açıklayın. Bu şekilde çocuğunuz, bir yetişkinin ona ayırdığı zamanın o yetişkinin çeşitli ihtiyaçları için (örneğin kişisel bakım, yemek pişirme, yemek zamanları) kesintiye uğramasında olduğu gibi buna da alışır. - Mümkünse bu cihazları çocuğunuzun yanında kullanmayın. Kullandığınız takdirde beyin gelişimi zarar görebilir.
- Cihazları kapatın. Ekranlar sürekli göz önünde olmamalı veya sürekli bir ses çıkarmamalıdır, aksi takdirde çok cezbedici olur. Arka planda açık olan televizyon bebekleri ve küçük çocukları aşırı yorabilir. Bu nedenle en iyisi cihazı gün içinde kapatmaktır. Üzerine renkli bir örtü de koyabilirsiniz. Ayrıca dikkatinizin hemen dağılmaması için telefonunuzun sesini kısmalısınız. Çocuğunuzla kurduğunuz iletişim sürekli kesintiye uğrarsa bu, çocuğunuzda bağlanma ve gelişimle ilgili sorunlara yol açabilir.
- Net kurallar belirleyin. Çocuğunuzun dijital medyayı ne zaman, ne amaçla, ne sıklıkta ve ne kadar süreyle kullanabileceğini belirleyin. Yönlendirme olarak: Tek seferde 10 ila 15 dakika genellikle yeterlidir. Bu konunun net olması, çocuğun yavaş yavaş kabullenmesini ve sizin de protestoya katlanmanızı kolaylaştırır.
- İşaretlere dikkat edin. Oyun oynamak veya video izlemek ne zaman çocuğunuza çok fazla geliyor? Çocuğunuz huzursuz veya yorgun görünüyorsa ya da ilgisi azaldıysa müdahale edin. Alternatifler sunun ve çocuğunuzun cihazı kapatmasına yardımcı olun. Örneğin kapatma düğmesine birlikte basmayı önerebilirsiniz.
- Çocuğun yeterli düzeyde hareket etmesine ve uykusunu iyi almasınadikkat edin.
Yatmadan en az bir saat önce tüm ekranlar görüş alanından kaldırılmalıdır. Dijital medyanın uyaran işlevi vardır ve uykuya dalmayı ve gece uykusunu olumsuz etkiler. Ayrıca yemek sırasında da dijital medyayı kullanmaktan kaçınmalısınız, çünkü bu cihazlar çocukların kendi bedenlerini algılamalarını engeller.
Erken çocukluk döneminde medya kullanımı hakkında daha fazla bilgiyi şuradan edinebilirsiniz: